در هر معامله‌ای نوشتن قرارداد به شیوه درست و حرفه‌ای جزء موضوعات مهم و تاثیرگذار است. در رشته معماری و طراحی هم داشتن یک قرارداد کامل و شفاف، تکمیل شدن پروژه و به بار نشستن آن را تضمین می‌نماید. قرارداد معماری و طراحی بین یک طرف که کارفرما نام دارد و طرف دیگر که پیمانکار می‌باشد عقد می‌شود و هر کدام نسبت به دیگری حقوق و مسئولیت‌هایی دارند. هرقدر که این حقوق و مسئولیت‌ها به صورت دقیق و مطابق با قوانین حقوقی کشور نوشته شوند، احتمال اینکه در ادامه به مشکل بربخورند و یا حتی درگیر مسائل قضایی بشوند کم‌تر خواهد بود.
به خاطر اهمیتی که این مساله دارد، مپسا نکات کاربردی را برای نوشتن قرارداد معماری و طراحی ذکر می‌نماید و امیدوار است بتوانید با رعایت آن‌ها، عملکرد موفقی داشته باشید.
انواع قرارداد معماری و طراحی
تاکنون چند مدل قرارداد ساختمانی نوشته‌اید یا امضا کرده‌اید؟ آیا وقتی صحبت از این نوع قرارداد به میان می‌آید، یک تصور کلی از آن دارید یا با انواعش آشنا هستید؟
بهتر است که در ابتدا با نام انواع قراردادهای ساختمانی آشنا شوید:
- قرارداد مشاوره‌ای
- قرارداد ای پی سی (EPC)
- قرارداد درای وال
- قرارداد آسفالت
- قرارداد کانال‌کشی برای کولر
- قرارداد قالب‌بندی ساختمان
- قرارداد لوله کشی گاز
- قرارداد خاکبرداری ساختمان
- قرارداد داربست
- قرارداد گچ‌کاری
- قرارداد نصب آسانسور
- قرارداد آرماتوربندی
- قرارداد بتن‌ریزی
- قرارداد آب و فاصلاب
این‌ها مواردی هستند که ممکن است شما حین ساختن یا بازسازی یک ساختمان با آن‌ها مواجه شوید. توصیه می‌کنیم که نمونه‌هایی از هر کدام را پیدا نموده و مورد بررسی قرار دهید تا با کلیت هریک و تفاوت‌های مابین آن‌ها شنا شوید.
یک قرارداد ساختمانی خوب چه مزایایی دارد؟
این سوال برای اکثر فعالین صنعت ساختمان‌سازی وجود دارد و دانستن پاسخ آن کمک می‌کند تا بدون اتلاف زمان و به دور از هر گونه حاشیه به فعالیت خود ادامه دهید.
بسیاری از افراد تصور می‌کنند که هنگام عقد قرارداد فقط باید بر سر قیمت چانه بزنند و هرقدر رقم ذکر شده به رقم مورد نظرشان نزدیک‌تر باشد، نتیجه مطلوب‌تری به دست آورده‌اند. اما واقعیت این است که قیمت همه چیز نیست و رعایت اصل شفافیت و ذکر تمام نکات و جزئیات ضروری نیز اهمیت بالایی دارد.
وقتی که شما یک قرارداد خوب و حرفه‌ای را امضا می‌کنید، به مزیت‌های مختلفی دست یافته‌اید، از جمله:
- حدود وظایف و تعهدات هر یک از طرفین به خوبی تشریح شده است.
- برای انجام هر یک از وظایف و تعهدات یک مهلت مشخص تعیین می‌شود و خیال طرفین از این مساله راحت می‌گردد.
- روابط کاری و روابط اجتماعی بین شما و طرف مقابل‌تان حفظ خواهد شد و همکاری‌تان می‌تواند ادامه پیدا کند.
- از کشیده شدن کار به دادگاه و مراجع قضایی جلوگیری می‌شود و در نتیجه، مانع اتلاف پول و زمان و انرژی شما می‌گردد.
- در صورت بروز هرگونه اختلاف و مراجعه به مراجع حقوقی و قضایی، می‌توانید به راحتی از حقوق خود دفاع نمایید.
همه این موارد نشان می‌دهند که چرا این موضوع اینقدر اهمیت دارد و چرا فعالان با سابقه صنعت معماری و طراحی هنگام پشت سر گذاشتن مرحله عقد قرارداد، زمان و تمرکز بسیاری را صرف این کار می‌نمایند.
حالا که مزیت‌های آن را دانستید، لازم است بدانید که چگونه یک قرارداد خوب و حرفه‌ای می‌نویسند!
نکات حقوقی فنی در قرارداد معماری و طراحی
هر قراردادی شامل یک سری موارد و موضوعات می‌شود که به زمینه شغلی که قرارداد در آن نوشته شده بستگی دارند.
در رشته معماری هم مشخصا مسائل اختصاصی و فنی متعددی وجود دارند که حتما باید آن‌ها را مدنظر قرار دهید. اما نکات حقوقی فنی چه چیزهایی هستند؟
عنوان قرارداد، ارکان متن قرارداد، واژه‌های قرارداد، قوانین مربوط به قرارداد، عرف‌ها، بنای قرارداد، بار اثبات و بار ادله قرارداد نکات فنی می‌باشند که در رشته معماری محل بحث به شمار می‌آیند.
در مورد عنوان، حتما آن را با دقت بالا انتخاب نموده و به صورت شفاف ذکر کنید. همین مورد اول ممکن است در ادامه و در مراحل قانونی و قضایی باعث تفسیرهای خاصی از قرارداد شما گردد. عنوان قرارداد شما چیست؟ اجاره؟ جعاله؟ آیا این عنوان به درستی بر روی معامله شما گذاشته شده و مطمئن هستید که طبق قانون معامله شما مثلا جعاله محسوب می‌شود؟
ارکان متن قرارداد در اصل به مسائلی مثل: طرفین (کارفرما، پیمانکار)، موضوع، مبلغ، شروط ضمن عقد و مدت زمان مربوط می‌شود. همه این موارد هم باید یکی یکی با دقت تمام و بدون هیچ ابهامی نوشته شوند. اگر مثلا معامله شما به قصد اجاره یک ملک است، بر روی مدت زمان دقیق آن و تاریخ شروع و تاریخ پایانش به توافق برسید و بدون ابهام بر روی برگه قرارداد بنویسید.
همانطور که چند بار تاکنون تذکر داده‌ایم، استفاده از واژه‌ها و کلماتی که شفاف باشند و کوچک‌ترین ابهامی نداشته باشند جزو مسائل حقوقی فنی به حساب می‌آیند. یک کلمه اگر باعث شود که بیش از یک تفسیر از متن شما صورت گیرد، می‌تواند حسابی برای‌تان دردسر ایجاد نماید.
قانون حاکم بر قرارداد، یعنی قوانین کشور که هر قراردادی بر آن اساس نوشته می‌شود. در واقع قوانین کشوری بر هر پیمان و قراردادی مقدم هستند و تا جایی قرارداد در مراجع قضایی ارزش دارد که مطابق با این قوانین طراحی شده باشد. در غیر این صورت فاقد ارزش خواهد بود و در برخی موارد نیز چنین مغایرت‌هایی موجب بطلان یک معامله گردیده‌اند.
هر جامعه‌ای عرف خود را دارد و همین عرف‌ها در بسیاری از اوقات نقش مهمی بازی می‌کنند. در معاملات معماری و طراحی نیز هنگام نوشتن متن و قبل از امضای آن، باید هر دو طرف به این عرف‌ها به خوبی آگاهی داشته باشند. بنای قرارداد همان مواردی هستند که دو طرف یک معامله بر سر آن‌ها توافق نموده‌اند.
بار اثبات به معنای این است که برای اثبات انجام دادن یک تعهد چگونه باید عمل کرد. ادله اثبات نیز دلایلی هستند که قانون براساس آن‌ها انجام شدن یا نشدن تعهدات را قضاوت می‌کند.
با توجه به این مواردی که ذکر کردیم، نکات حقوقی فنی را باید به درستی رعایت نمایید و همانطور که متوجه شدید، هر مورد از آن دارای پیچیدگی‌های خاص خود است. افراد تازه کار بهتر است در ابتدا از یک مشاور حقوقی یا وکیل کمک بگیرند تا بتوانند این نکات را در کارشان لحاظ نمایند. اما با گذشت زمان و افزایش تجربه آن‌ها، خودشان از پس این کار برخواهند آمد و پیچ و خم این مسائل را یاد خواهند گرفت.
نکات حقوقی عمومی در قرارداد معماری و طراحی
موارد بعدی که با عنوان نکات عمومی یاد می‌شوند، بیشتر قراردادها را در برمی‌گیرند و صرفا به رشته معماری مربوط نمی‌شوند.
هر قراردادی قبل از تایپ شدن، نسخه‌های پیش‌نویسی دارد که مطالعه کامل و مو به موی بندهای آن را باید جدی گرفت. قبل از تایپ شدن و امضا کردن آن، باید از اینکه موافق تمام بندهای پیش‌نویس هستید اطمینان حاصل کنید. بسیاری از پرونده‌هایی که طرفین از یکدیگر شکایت داشته‌اند و نتوانسته‌اند به صورت طبیعی روال کاری‌شان را در پیش گیرند، به این مربوط است که در امضا کردن این متن عجله به خرج داده‌اند. هرچقدر با حوصله و تمرکز بیشتری آن را مطالعه نمایید و بر سر کلماتش وسواس به خرج بدهید، به نفع خودتان عمل کرده‌اید.
پس از تایپ شدن و حین امضا کردن آن نسخه، به یاد داشته باشید که همه صفحات باید توسط هر دو طرف امضا شوند. اگر صفحه اول را امضا زده و باقی صفحات بدون امضا باقی بمانند، آن قرارداد باطل محسوب می‌شود. همچنین، اگر ضمیمه‌ای هم به آن الصاق شده آن ضمیمه نیز باید امضا شود. در ضمیمه قید کنید که به چه قراردادی (با چه شماره و تاریخی) مربوط می‌باشد و در قرارداد هم ذکر نمایید که دارای ضمیمه است.
توجه کنید که هر دو طرف معامله در کنار امضای خود، حتما لازم است که نام و نام خانوادگی‌شان را به صورت کامل به همراه تاریخ نوشته و اثرانگشت هم بزنند. صفحاتی را که به وسیله کاربن پر شده‌اند، بدون کاربن امضا بزنید.
از هرگونه عملی که باعث مخدوش شدن متن شود پرهیز کنید. خط زدن، نوشتن مجدد روی کلمات، استفاده از دو رنگ خودکار و … را به هیچ وجه انجام ندهید. حتما از چند نفر بخواهید به عنوان شاهد در معامله شما حضور داشته باشند و در متن قرارداد نیز با عنوان شاهد امضا بزنند. نام، نام خانوادگی را کامل نوشته و در کنار امضا تاریخ را نیز قید کنند.
در این مقاله تلاش کردیم تا نکات اختصاصی و نکات عمومی را برای عقد یک قرارداد معماری و طراحی به صورت استاندارد بیان نماییم. مجددا به این مساله اشاره می‌نماییم که نوشتن یک قرارداد شفاف و واضح و بدون ایهام مهم‌ترین کاری است که در این مرحله باید انجام دهید.
اگر در معاملاتی که داشته‌اید و قراردادهایی که امضا کرده‌اید، دچار اشتباه خاصی شده‌اید که برای شما یک تجربه محسوب می‌گردد حتما آن را در قسمت نظرات برای ما قید کنید.
منابع:
http://www.architext.blogfa.com
 |
مپسا | نرم‌افزار آنلاین حسابداری پروژه ساخت و ساز |
|---|