امروزه مصالح متنوع از مواد طبیعی و مصنوعی جهت پوشش کف و کف‌سازی در ابعاد و طرح‌های مختلف تولید شده است. وجود انواع مصالح شامل موزاییک، سنگ، سرامیک، قطعات بتنی واش بتن و… موجب تنوع و افزایش قدرت انتخاب معماران جهت خلق کف‌فرش‌های زیبا گردیده است. توجه به موقعیت، ابعاد، کاربری فضا، میزان رطوبت محیط میزان تردد، مقاومت فشاری، تنوع رنگ و نقش و… عواملی است که در انتخاب مصالح باید مد نظر قرار گیرد.
اجرای کف‌سازی (کف‌فرش)
مرحله اجرای کف‌فرش از قسمتی که پس از ورود به فضای مورد نظر، بیشترین یا اولین دید را دارد آغاز شده و امتداد مورد نظر مبنای کار قرار می‌گیرد. خط تراز نهایی نازک‌کاری کف مجددا کنترل شده و شیب‌بندی به طرف آبروها با ریسمان‌کشی و یا شمشه و تراز مشخص می‌شود و در مرحله بعد سرامیک، سنگ موزاییک ابتدا و انتهای اولین ردیف نصب شده (اصطلاحا دلیل گذاری) و بین آن‌ها ریسمان کشی می‌شود. ملات ماسه سیمان نیز با نسبت پنج به یک و یا شش به یک روی کف پهن شده و کل ردیف چیده می‌شود.
سپس با استفاده از گونیای بلند یا متر (تکنیک ۳، ۴، ۵)، ردیف دوم به صورت عمود اجرا می‌گردد. عدم اجرای کاملا عمود این ردیف موجب نازیبایی کار و عدم قرارگیری درزها در یک امتداد خواهد بود، لذا باید دقت لازم در این قسمت بکار رود.
ردیف سوم نیز به همین منوال عمود بر ردیف دوم اجرا می‌گردد، سپس بین ردیف‌ها ریسمان‌کشی شده و کل سطح تکمیل می‌شود. تراز بودن کار در دو جهت (یا رعایت دقیق شیب مورد نظر)، همباد و همراستا بودن درزها و پر کردن کامل زیر کف‌فرش با ملات از نکات مهم و حائز اهمیتی است که باید در روند اجرا کنترل شود. پس از ۲۴ ساعت از اجرای کف‌فرش ابتدا سطح سنگ‌فرش را مرطوب کرده و سپس عملیات دوغاب‌ریزی جهت پر کردن درزها با مخلوط پودر سنگ و سیمان به نسبت ۴ به ۱ اجرا می‌گردد.
امکان اجرای انواع طرح برای کف‌فرش وجود دارد مانند اجرای ساده، لوزی، شطرنجی، آجری، حصیری، چرخ دنده‌ای، آسیاب بادی و… متناسب با نوع فضا در چیدمان سنگ‌فرش را انجام می‌دهیم.
هر یک از این چیدمان‌ها مزایا و معایب دارند، به عنوان مثال روش لوزی پرت مصالح بیشتری به نسبت روش ساده دارد.
نکات اجرایی کف‌سازی
• در انتخاب طرح و رنگ مصالح کف‌فرش باید دقت شود. استفاده از سنگ یا سرامیک با رنگ‌های تیره و طرح‌های شلوغ در فضاهای کوچک توصیه نمی‌شود، بالعکس استفاده از رنگ‌های روشن با نقوش ساده جهت بزرگ‌تر نشان دادن فضا و افزایش ارتفاع سقف مناسب است. در طراحی‌های داخلی باید به نکته ایجاد خطای بصری بسیار دقت کرد چرا که به پوشیده شدن عیوب معماری بسیار کمک می‌کند.
• استفاده از چیدمان لوزی به جای طرح ساده موجب زیبایی بیشتر و افزایش وسعت فضا در نظر بیننده می‌گردد.
• استفاده از باندهای دور پهن و یا تغییر چیدمان کف‌فرش موجب کاهش مساحت در نظر بیننده شده و در فضاهای کوچک چندان مطلوب نیست. در صورت ضرورت ترجیحا باید از باندهای نازک به عرض ۱۰ سانتی‌متر استفاده گردد.
• حتی المقدور از ایجاد اختلاف سطح در سنگ‌فرش اجتناب شود، زیرا این کار باعث تقسیم فضا و کوچک شدن آن می‌گردد، لذا توصیه می‌گردد در ساختمان‌های کوچک کد ارتفاع آشپزخانه هم سطح کف سالن پذیرایی در نظر گرفته شود و ترجیحا نازک‌کاری هر دو نیز یکسان باشد.
• جهت جلوگیری از پس زدن شیره ملات، باید مصالح استفاده شده در کف‌فرش شامل موزاییک یا سرامیک زنجاب شوند. اما زنجاب آب مانند آجر نیست و همین که سطح آن مرطوب شود کافی است.
• سطح موزاییک یا سرامیک باید مسطح و همباد باشد و اصطلاحا ناخنی نباشد، برای کنترل این امر می‌توان بعد از اجرای کف‌فرش با قراردادن از شمشه فلزی روی سطح متوجه شد.
• در اجرای کف‌فرش باید به الگوی درزها نسبت به الگوی چیدمان اهمیت داد. مثلا در چیدمان ساده باید درزها از ابتدای محل اجرا تا انتهای آن در یک راستا باشند.
• درزهای بین هر ردیف حدود۲ الی ۳ میلیمتر در نظر گرفته می‌شود، جهت اجرای دقیق می‌توان از لقمه پلاستیکی استفاده کرد.
• جهت جلوگیری از اعوجاج کف‌فرش در اثر تنش‌های حرارتی در سطوح وسیع مثل پشت‌بام، در هر ۵ متر طول باید حدود ۲ سانتی‌متر درز انبساط در نظر گرفت. در انتهای کار این درزها باید با استفاده مواد انعطاف‌پذیر مانند ماستیک‌های قیری، چسب سیلیکون، فوم یورتان و… پُر گردد و پر کردن این درزها با ملات‌های سیمانی و خشک مجاز نیست.
• در حمام، آشپزخانه، سرویس‌های بهداشتی و پشت بام، حتما شیب مناسب در حدود ۱ تا ۲ درصد به طرف آبروها اعمال شود، پس از ریختن آب می‌توان صحت شیب‌بندی را کنترل کرد.
• در فضاهای مرطوب مانند آشپزخانه، حمام و سرویس بهداشتی جزئیات مقطع سقف به ترتیب از کف به سطح شامل: سقف سازه‌ای، بتن شیب‌بندی شده، سیمان لیسه‌ای، عایق رطوبتی، سیمان لیسه‌ای، ملات ماسه سیمان و سرامیک کف است.
• عملیات دوغاب‌ریزی و بندکشی بعد از ۲۴ ساعت از اتمام اجرای کف‌فرش انجام می‌گردد. تردد عوامل اجرایی قبل از زمان مذکور موجب لقی و انحراف کف‌فرش و از بین رفتن شیب‌بندی می‌شود. در این مرحله باید دوغاب با استفاده از جارو کاملا روی سطح پخش شود تا کلیه درزها پر شود.
• در صورت وجود لقی در کف‌فرش یا باید آن جز به طور کامل جدا شود و یا با استفاده از تزریق ملات زیر آن پر شود. باید دقت داشت که هر دوی موارد گفته شده صد در صد لقی را اصلاح نمی‌کنند پس در اجرای کف‌فرش باید دقت زیادی به عمل آورد.
نتیجه‌گیری
اجرای کف سازی یا کف‌فرش، موزاییک یا سرامیک در ساختمان نکات متعدد اجرایی دارند که باید رعایت شوند. در تمامی پروژه‌ها اهمیت صاف و تراز بودن سطح، لق نبودن کف‌فرش، منظم بودن بندکشی و…. اهمیت زیادی دارد. باید دقت شود اجرای کف‌فرش در تمامی سطوح نکات اجرایی مرتبط به خود را دارد، مثلا در اجرای کف‌فرش پله باید ضوابط کف‌فرش پله را دانست اما کلیت اجرای آن چندان متفاوت نیست.
انتخاب طرح برای کف‌فرش امری تجربی است اما با توجه سطح و ابعاد سنگ‌فرش می‌توان آن را محاسبه کرد اما باید در این طراحی حتما به پرت و یا اشتباهات اجرایی نیروی کار دقت داشت. مثلا ممکن است درزها یک اندازه نشوند. اگر اجزای ساختمان به درستی اجرا نشوند، مثلا دیوارها عمود بر هم نباشند یا زاویه دیوار زیاد باشد اجرای کف‌فرش با پرت و دشواری زیادی همراه است.
منبع:
فوت و فن ساختمان، دکتر عبدالله چراغی، انتشارات نوآور
 |
مپسا | نرم‌افزار آنلاین حسابداری پروژه ساخت و ساز |
|---|