یکی از مراحل انتهایی در ساخت و ساز، کاشی‌کاری است. کاشی به مصالحی اطلاق می‌شود که در دو نوع لعاب‌دار و بدون لعاب از پختن گل رس به صورت صفحه‌ای تولید می‌شود. لعاب لایه شیشه‌ای است که به صورت مایع بر روی بدنه سفالین کاشی ریخته شده و همراه کاشی در دمای بیش از ۱۰۰۰ درجه سانتیگراد پخته می‌شود. این لایه موجب پوشش خلل و فرج سطح کاشی شده و از نفوذ رطوبت به داخل آن جلوگیری می‌کند. معمولا لعاب از شیشه و اکسیدهای فلزی و معدنی تهیه شده و در انواع براق، نیمه براق، مات، ساده و طرح‌دار و در رنگ‌های مختلف تولید می‌شود. در برخی موارد پس از پخت بدنه کاشی، لعاب روی سطح آن ریخته شده و سپس جهت یکپارچه شدن با لایه زیرین مجددا در کوره پخت قرار می‌گیرد. این کاشی‌ها به کاشی دو پخت معروفند و دارای کیفیت و قیمت بالاتری هستند.
اصولا کاشی به دو دسته کاشی کف (سرامیک) و دیواری تقسیم می‌شود. سرامیک‌ها به دلیل آن که در معرض رفت و آمد، بارگذاری و رطوبت بیشتری نسبت به کاشی دیواری هستند، معمولا دارای مقاومت، ضخامت بیشتر و جذب آب کمتری هستند، علاوه بر این در دمای بالاتری نسبت به کاشی دیواری تولید می‌شود. کاشی دیواری مقاومت و ضخامت کمتری داشته ولی جذب آب بیشتری دارد و در دمای کمتری تولید می‌شود.
کیفیت کاشی
کاشی‌ها نیز مانند سایر مصالح دارای درجه‌بندی کیفی هستند. کاشی درجه یک فاقد هرگونه اعوجاج، لب پرشدگی، ناهمواری و طرح یکپارچه است. جهت کنترل اعوجاج و ناهمواری سطحی بسته به حجم کار به صورت تصادفی تعدادی از کاشی‌ها را از قسمت روبرو به یکدیگر می‌چسبانیم، در صورت وجود فضای خالی یکی از کاشی‌ها اعوجاج و ناهمواری سطحی دارد. همچنین زوایای کاشی‌ها باید کاملا قائمه و دارای ابعاد یکسان باشد.
در صورتی که از کاشی‌های درجه دو یا سه استفاده کنیم خواهیم دید در مراحل حمل و نقل، اجرا، تسطیح و بندکشی احتمال شکست و ترک وجود دارد. همچنین در مرحله بهره‌برداری در صورت وارد شدن ضربه به کاشی امکان ریختن و شکستن هست.
موارد استفاده از کاشی
کاشی لعاب‌دار به طور معمول در محیط‌هایی استفاده می‌شوند که نیاز است که از بهداشت آن مرتبا رعایت شود مانند آشپزخانه، سرویس بهداشتی، اتاق‌های ایزوله و… چرا که تمیز کردن آن به نسبت ساده است. از کاشی بدون لعاب به طور معمول خیلی استفاده نمی‌شود مگر در مواردی که نمای سفالین نیاز باشد.
نحوه اجرای کاشی دیواره به روش دوغاب‌ریزی
در اجرای کاشی به طور معمول ابتدا بدنه را کاشی‌کرده و بعد به سراغ اجرای کاشی کف (سرامیک) می‌روند. روند کار به این صورت است که ابتدا کف فضا را با ماسه به ضخامت سرامیک کنار دیوار پر کرده و سپس متراکم می‌کنند تا بتوان رج اول کاشی‌کاری را روی یک سطح مبنای موقت اجرا کرد.
بعد از آن ابتدا و انتهای دیوار را در راستای طولی، کاشی‌کاری می‌کنند. کاشی ابتدا و انتها باید به صورت کاملا شاقول و یک راستا باشند تا بتوان برای هر رج براساس آن ریسمان و شاقول کرد.
باید توسط اجزایی کاشی از دیوار فاصله داشته باشد تا بتوان فضای خالی را با دوغاب پر کرد. یکی از روش‌های مرسوم و سنتی استفاده از گل رس ورز داده شده است. با استفاده از توده گل رس فاصله را با دیواره تنظیم کرده و شاقولی کاشی ابتدا و انتها را حفظ می‌کنیم را حفظ می‌کنیم.
بعد از تعیین کاشی، با استفاده از ریسمان، راستای رج اول را مشخص می‌کنیم و سپس کاشی‌ها را قرار می‌دهیم و با استفاده از گل رس فاصله کاشی از دیوار و همچنین شاقولی کاشی‌ها را به طور موقت حفظ می‌کنیم.
بعد از اطمینان از شاقولی بودن و هم‌راستایی کاشی‌ها، فضای خالی کاشی و دیوار که با گل رس موقتا حفظ شده است را با دوغاب ماسه و سیمان به آرامی پر می‌کنیم.
بعد از خشک شدن دوغاب باقی رج‌ها را چیده و در انتها بعد از اتمام کاشی‌کاری بندکشی را با استفاده از ماسه سفید و پودر سنگ به نسبت ۱ به ۲ یا هر ماده مناسب برای بندکشی، درز بین کاشی‌ها را می‌پوشانیم.
نکات اجرایی کاشی‌کاری به روش دوغاب‌ریزی
عرض سرامیک کف و کاشی بدنه بهتر است با یکدیگر هم‌خوانی داشته باشند چرا که در محل اتصال در صورتی که اینگونه نباشد نتیجه کار چندان مطلوب نیست. در بسیار از موارد مجریان ترجیح می‌دهند اندازه عرض سرامیک و کاشی بدنه یک اندازه باشند.
باید دقت کنیم که در مواردی که فضای کوچکی داریم بهتر است از کاشی روشن و براق استفاده کنیم چرا که فضا را بزرگتر نشان می‌دهد. باید به نوع لعاب استفاده شده در کاشی‌های لعاب‌دار دقت کرد چرا که در بعضی موارد لعاب‌ها بسیار لیز هستند و برای استفاده کف مناسب نیستند. در استفاده از کاشی‌ها سعی کنیم ارتفاع سقف را در نظر بگیریم و تا جای ممکن از به کار بردن کاشی نیمه لعاب اجتناب کنیم.
جذب آب کاشی یک فاکتور بسیار مهم در عملکرد و کیفیت کاشی است. یک راه کارگاهی برای بررسی جذب آب کاشی این است که چند قطره آب روی آن بریزیم و ببینیم در چه مدت آب را جذب می‌کند. باید توجه داشت جذب آب سرامیک کمتر از کاشی بدنه باشد. باید توجه داشت که نباید از کاشی بدنه در فضاهای خارجی استفاده شود چرا که جذب آب بالایی دارند.
قبل از کاشی‌کاری باید محوطه بدون مواد زائد مانند کاهگل، گچ و خاک، گچ، آهک یا هر نوع ملات دیگری باشد.
قبل از دوغاب ریزی باید دیوارها و کاشی‌ها مرطوب باشند تا آب دوغاب را به خود جذب نکنند. اجرای کاشی‌کاری باید از محلی شروع شود که در قطر درب ورودی محل قرار دارد.
می‌توان برای افزایش پیوستگی و چسبندگی کاشی‌ها و همچنین کنده نشدن کاشی از دیواره، با استفاده از توری مرغی یا رابیتس به دیوار متصل کرد تا دوغاب و شبکه با یکدیگر درگیر شوند. در محل پریز یا محل ورودی شیرآلات می‌توان به راحتی کاشی مربوطه را قبل از کاشی‌کاری دقیقا سوراخ کرد.
حداقل تا سه روز بعد از نصب کاشی، از یخ زدن دوغاب و ضربه زدن به کاشی‌ها جلوگیری شود. مرطوب نگه‌داشتن کاشی موجب افزایش مقاومت دوغاب و بندکشی می‌شود. قبل از اجرای هر رج جدید باید گل‌های موقت را جدا کرد.
مزایای کاشی
- قیمت مناسب
- حمل راحت
- اجرای راحت
- بهداشتی بودن
- نگهداری آسان
- می‌توان با خلاقیت استفاده از رنگ و انواع کاشی‌ها طرح‌های متنوعی تولید کرد.
- عایق مناسب و موقت حرارتی
معایب کاشی
- اجرای ظریف و با‌سلیقه
- زمان‌بر
کاشی به عنوان یکی از مصالح برای استفاده در محیط‌هایی که نیاز است بهداشت آن رعایت شود گزینه مناسب و خوبی است. کیفیت کاشی در اجرای کاشی‌کاری خوب بسیار اهمیت دارد ولی باید توجه داشت که کاشی‌کاری عملیاتی است که باید با ظرافت و دقت انجام شود. در اجرای کاشی روش‌های متعددی وجود دارد که یکی از ساده‌ترین آن‌ها عملیات دوغاب‌ریزی است. در کاشی کاری می‌توان از روش‌هایی مانند استفاده از چسب کاشی، ملات خشک و… استفاده کرد.
 |
مپسا | نرم‌افزار آنلاین حسابداری پروژه ساخت و ساز |
|---|
