در فرایند ساخت و ساز ساختمان نقشه‌های اجرایی اهمیت بالایی دارند. از جمله این نقشه‌های اجرایی ساختمان می‌توان به نقشه فاز یک و فاز دو اشاره کرد.

در این مقاله کاربرد نقشه‌های فاز دو را بررسی می‌کنیم تا به درک و شناخت خوبی نسبت به آن برسید. با توجه به اطلاعاتی که می‌توان از آن در مورد ساختمان به دست آورد، آشنایی با این موضوع کمک فراوانی در تحلیل و بررسی بنا به ما می‌دهد.

نقشه‌های فاز دو شامل اطلاعات گسترده‌ای پیرامون فونداسیون، ابعاد ستون‌ها، مسیر لوله‌ها و … هستند و همانطور که اطلاع دارید پیمانکاران بخش زیادی از کار خود را براساس آن پیش می‌برند.

تفاوت نقشه‌های فاز یک و فاز دو

این دو نقشه تفاوت‌های زیادی با یکدیگر دارند و پس از بررسی کردن محل پروژه و تعیین نمودن تمام جنبه‌های فنی مختلف طراحی می‌شوند.

نحوه ترسیم آن‌ها این‌گونه است که طرح کلی بنا و پروژه را در مقیاس 1 در 100 یا 1 در 150 بر روی کاغذ می‌آورند و تلاش بر این است که تمام اطلاعات ضروری و مورد نیاز را به عوامل اجرایی منتقل کنند. هر یک از این دو نوع نیز هدف و کاربرد خاص خود را دارند.

کاربرد نقشه‌های فاز یک ارائه کردن اطلاعات محدود و کلی از یک بنا است. محل و شکل استقرار ساختمان، نوع نمای بیرونی و داخلی و ارتباطی که بین بخش‌های مختلف برقرار شده را به کمک آن بیان می‌نمایند. تیم پیمانکار پروژه با مطالعه کردن نقشه فاز یک، فرم و شکل طرح را به خوبی متوجه می‌شود و سرمایه‌گذاران هم با استفاده از آن درک مناسبی نسبت به پروژه به دست می‌آورند.

تخمین زدن و برآورد هزینه کار نیز یکی دیگر از کاربردهای آن می‌باشد. این ابزار جهت ارائه کردن اطلاعاتی درباره امکانات، شرایط، زمان مورد نیاز و … ساختمان بسیار خوب است. اما در هر صورت، همانطور که قبل‌تر هم اشاره کردیم اطلاعات مندرج در آن بسیار عمومی و کلی است و صرفا به قصد آشنایی با کلیات هر پروژه تهیه می‌شود.

اما در مقابل کاربردهای نقشه‌های فاز دو بسیار تخصصی‌تر و کامل‌تر می‌باشد. هر نوع آمار و اطلاعاتی که برای شناختن کامل بنا و سازه مورد نیاز است را در آن می‌آورند، برای مثال فونداسیون، جنس دیوارها، مسیر لوله، تعداد و ابعاد ستون‌ها، متریالی که برای کف‌سازی مصرف می‌شوند، ابعاد و جنس و فرم درب و پنجره، جزئیات نورپردازی در حد محل جاگذاری لامپ‌ها، طرح پله‌ها و فرم قسمت‌بندی بخش‌های مختلف در بنا و … از جمله اطلاعاتی می‌باشند که در نقشه فاز دو وارد می‌شوند.

انواع نقشه‌های فاز دو

با استفاده از مقایسه نقشه‌های فاز یک و فاز دو سعی کردیم که در قالب بیان تفاوت‌ها، تعریف کامل و واضحی از هر دو مورد بیان کنیم. اما با توجه به کامل بودن و کاربردی بودن نوع دوم، باید اشاره کنیم که دارای انواع مختلفی هم می‌باشد که در اینجا انواع آن را ذکر خواهیم کرد.

نقشه فاز دو معماری

این مورد، یکی از مهم‌ترین و کاربردی‌ترین نقشه‌هایی هستند که مهندسان معماری موظف می‌باشند تهیه کنند.

معرفی مشخصات مواد اولیه و مصالحی که در پروژه به کار می‌روند، جزئیات طراحی و ساخت هر بخش از بنا، فرم قسمت‌های مختلف ساختمان و … در این نوع نقشه آورده می‌شوند و به دلیل اهمیت و پیچیدگی‌شان هم طراحی‌شان فقط بر عهده مهندسین معماری است.

نقشه فاز دو سازه

این یکی را مهندسین محاسب طراحی و تهیه می‌نمایند و هدف از انجام این کار، بیان کردن مشخصات فونداسیون، تیرها، ستون‌ها، کف‌سازی، پوشش سقف، پله و درب و پنجره است.

مهندسان هنگام طراحی نقشه فاز دو سازه موظف هستند که به نحو احسن هر آنچه را که به سازه ساختمان مربوط می‌شود به سرمایه‌گذاران و عوامل اجرایی منتقل کنند. به خاطر تاثیر سازه در مقاومت ساختمان مقابل فشار این نقشه را با دقت و ذکر جزئیات کامل ترسیم می‌کنند.

نقشه فاز دو مکانیکی

در نوع سوم، مواردی مانند سیستم‌های سرمایشی و گرمایشی به کار رفته در بنا، سیستم لوله‌کشی و آب‌رسانی، فرایند دفع فاضلاب و امثال آن آورده می‌شوند. در واقع نقشه فاز دو مکانیکی به زیرساخت‌های بنا توجه ویژه‌ای دارد و هر قدر مهندسین مربوطه آن را با دقت و صحت بیشتری طراحی نمایند، کیفیت زیربنایی ساختمان هم بالاتر خواهد رفت.

نقشه فاز دو الکتریکی

پس از ارائه مشخصات مکانیکی ساختمان، نوبت به ذکر جزئیات الکتریکی بنا می‌رسد. طبیعتا این نقشه را مهندسین برق تولید می‌نمایند و هرآنچه که به سیستم برق رسانی مربوط شود در این نقشه ذکر می‌شود.

سیستم روشنایی، مکان قرارگیری کلید برق و لامپ و پریز، محل قرارگیری پریز تلفن، مقدار برق مورد نیاز برای هر واحد جزء مواردی هستند که مهندسین برق آن‌ها را در نقشه فاز دو الکتریکی ترسیم می‌نمایند.

روش طراحی نقشه فاز دو

پس از اینکه در نقشه فاز یک، شرایط و موقعیت سایت آورده شد نوبت به تهیه نقشه فاز دو می‌رسد.

قبل از طراحی هر کدام از این دو، مهندسین مربوطه که وظیفه ترسیم آن‌ها را بر عهده دارند باید تمامی مطالعات مورد نیاز برای کسب شناخت نسبت به اقلیم بنا و آشنایی با استانداردها و ضوابط تصویب شده در آن منطقه را انجام دهند. بعد از جمع‌آوری اطلاعات و تحلیل آن‌ها به طراحی کردن پلان، نما، برش و لند اسکیپ مشغول می‌شوند که در واقع همان تهیه نقشه فاز یک محسوب می‌شود. پس از طراحی نمودن آن باید تایید نهایی را از مراجع ذی‌صلاح کسب کنند تا اجازه یابند طراحی نقشه فاز دو را آغاز نمایند.

در یک توضیح کلی برای نحوه ترسیم نقشه فاز دو، باید گفت که متخصصین نقشه فاز یک را به نقشه فاز دو تبدیل می‌کنند و اطلاعات تکمیلی مانند پلان کف‌سازی، پلان بام، پلان محوطه‌سازی، تیپ‌بندی درها، تیپ‌بندی پنجره‌ها و باقی موارد را در آن وارد می‌نمایند.

مطابقت دادن آکس‌های معماری و سازه، انتقال دادن ستون‌های سازه بر روی نقشه‌های معماری، جابجایی دیوارهایی که با ستون‌گذاری‌ها تناقض دارند، از جمله کارهایی است که باید انجام دهند. در اقدام‌های بعدی مهندسین تلاش خواهند کرد که جدول نازک‌کاری را تهیه کنند، تمام جزئیات مربوط به جاگذاری در و پنجره را محاسبه و طراحی نمایند و عرض و ارتفاع آن‌ها را نیز در این میان بررسی کنند. لازم به ذکر است که هنگام کار بر روی جدول نازک‌کاری، مسئولین طراحی نقشه فاز دو باید محاسبه موارد جدول را متناسب با میزان و تعداد فضای در دسترس انجام دهند. این عمل از به وجود آمدن مشکلات متداول در برآورد و متره جلوگیری خواهد کرد.

یکی دیگر از کارهایی که اهمیت زیادی دارد، اندازه گذاری در برش‌ها و جزئیات هر بخش است. سپس شرح فضاها و شرح اجزای تشکیل دهنده هر قسمت بیان می‌شود تا هیچ نقصی در نقشه وجود نداشته باشد.

بزرگ‌نمایی صحیح جزء نکات تخصصی در طراحی نقشه فاز دو است و اجرای درست آن موجب شفافیت و دقت بالای این نقشه می‌گردد. با اجرای اصل بزرگ‌نمایی، تمام جزئیات (Details) در هر قسمت قابل خواندن و قابل فهم می‌شود.

پلان کف‌سازی همواره نسبت به تعداد طبقات تهیه می‌شود و هدف از طراحی‌اش ارائه کردن دقیق جزئیات مربوط به کف‌سازی مانند: مواد اولیه و متریال به کار رفته، رنگ کف‌پوش، ویژگی‌های کف‌پوش و … است.

در پایان این بخش از مقاله، نکته کاربردی دیگری را به شما معرفی می‌کنیم. توجه داشته باشید که حتما قبل از طراحی کف‌سازی، زیرسازی و شرح مصالح دیوارها، انتقال دادن خط برش معماری که از پله‌ها می‌گذرد باید انجام شود. پس از انتقال پله‌ها و نرده پله‌ها نوبت به هاشور زدن مواد اولیه و اندازه‌گیری بخش‌های کوچک و جزئی می‌رسد.

استفاده از اتوکد برای طراحی نقشه فاز دو

در بخش‌های قبلی کاربرد نقشه فاز دو را توضیح دادیم و مراحل طراحی و تهیه آن را برشمردیم. همچنین چند نکته و اصل را هم ذکر کردیم تا براساس آن‌ها بتوانید این کار را دقیق‌تر انجام دهید.

در بخش آخر قصد داریم که یکی از بهترین ابزارها برای طراحی این نقشه را معرفی کنیم. یکی از سوال‌های متداول مهندسین معماری این است که نقشه فاز دو را با چه نرم‌افزاری طراحی کنیم؟ و در پاسخ به آن‌ها می‌توان گفت که اتوکد بیشترین استفاده را برای انجام این کار دارد.

نرم افزار اتوکد به صورت کلی پرکاربردترین نرم‌افزار برای تهیه نقشه‌های اجرایی ساختمان (همانند معماری، سازه، تاسیسات و مکانیکی و …) به شمار می‌آید. در حالی که مهندسین معماری برای ورود به بازار کار و تبدیل شدن به یک متخصص نیاز دارند تا اتوکد را به خوبی یاد بگیرند، اما بسیاری از آن‌ها کار با اتوکد را در دانشگاه به خوبی فرا نگرفته‌اند. به همین خاطر هم توصیه می‌کنیم که تسلط کافی را بر روی اتوکد به دست آورید و از جمله دلایل اهمیت یادگیری اتوکد، امکان طراحی نقشه فاز دو با این نرم افزار است.

مدیریت حرفه‌ای لایه‌ها، کار با فضای لایه‌بندی شده در برگه‌بندی و شیت‌بندی‌ها و چاپ آن‌ها، کار با سیستم مدیریت منابع خارجی، تنظیمات مقیاس و چاپ، کاربرد بلوک‌ها و … جزء تکنیک‌هایی هستند که برای فراگرفتن اتوکد و طراحی نقشه‌های اجرایی ساختمان با آن باید یاد گرفت.

 

 

	مپسا | نرم‌افزار آنلاین حسابداری پروژه ساخت و ساز ثبت نام رایگان