فرهنگ و هنر ایران از دیرباز تاکنون، هنرمندان بسیاری را به خود دیده است. در رشته معماری نیز، معماران ایرانی مشهوری بوده‌اند که با طراحی‌ها و معماری‌های خود در تاریخ هنر معماری ایران خودشان را ماندگار ساخته‌اند.
در این مقاله قصد داریم که تعدادی از معماران معروف ایرانی را معرفی کنیم. این‌ها کسانی هستند که در شناخته شدن معماری ایرانی نقش به سزایی را ایفا کرده‌اند.
کامران دیبا؛ معماری در نقش یک فیلسوف، جامعه‌شناس و روان‌شناس
کامران طباطبایی دیبا، متولد سال 1315، یکی از معماران نامدار ایرانی است. او به جز رشته معماری، در رشته‌های دیگری همچون شهرسازی و نقاشی هم کار کرده است.
خانواده او جزء خانواده‌های بانفوذ ایرانی بوده‌اند. پدرش پزشک بوده و مادرش علاقه بسیار جدی به هنر و خصوصا معماری داشته است. این مسائل، بر علاقمندی دیبا به معماری نقش موثری داشته‌اند. کامران دیبا، در جوانی به دانشگاه هاروارد می‌رود و در حین تحصیل در رشته معماری، مطالعات جدی هم در روان‌شناسی، جامعه‌شناسی و دیگر رشته‌های علوم انسانی داشته است.
یکی از چیزهایی که باعث رشد و بلوغ معماران می‌گردد، آشنایی آن‌ها بر دیگر هنرها و مطالعه داشتن در رشته‌های مختلف علوم انسانی است. کامران دیبا از این نظر، یک معمار درجه یک محسوب می‌شده است. او توانسته در معماری‌های خودش، نشان دهد که از فلسفه، روان‌شناسی و نقاشی ایده و الهام می‌گرفته است.
پس از بازگشت به ایران، تصمیم می‌گیرد که در مدرن‌تر کردن معماری ایرانی نقش مهمی بر عهده گیرد. شرکتی با نام «DAZ» تاسیس می‌کند و با تاسیس آن شرکت، موفق می‌شود که در سال‌های بعد تعدادی از مهم‌ترین معماری‌های تاریخ ایران را انجام دهد. از جمله کارهای او، می‌توان به این موارد اشاره کرد: موزه هنرهای معاصر تهران، پارک شفق، فرهنگسرای دانشجو، دفتر مخصوص شهبانو فرح، پارک و فرهنگسرای بانوان، منزل مسکونی پرویز تناولی که بعدتر به موزه تبدیل شد، نمازخانه موزه فرش ایران، مسجد دانشگاه جندی شاپور، شهر جدید شوشتر و دو ویلای زیبا در کشور اسپانیا.
اولین کار او معماری پارک شفق در یوسف آباد تهران بود. او توانست در آن‌جا اولین فرهنگسرای ایرانی را به وجود بیاورد و مکانی فراهم آورد که فرهنگیان، هنرمندان و علاقمندان به هنر و ادبیات، بتوانند در آن‌جا انواع فعالیت‌های هنری و فرهنگی را انجام دهند.
موزه هنرهای معاصر ایران، یکی از مشهورترین و مهم‌ترین موزه‌های ایران است. در طراحی این موزه، دیبا توانست از سبک معماری قدیمی ایرانی بهره ببرد و در عین حال، عناصری از معماری مدرن را نیز با آن تلفیق کند. این موزه، به خوبی نشان می‌دهد که فلسفه و تفکر فلسفی تا چه اندازه در سبک کاری او موثر بوده است.
کامران دیبا، همچنین چند فعالیت فرهنگی مهم را نیز در طول زندگی خود انجام داد، از جمله:
- شرکت در نمایشگاه نقاشی دو سالانه ونیز در سال 1340
- شرکت در نمایشگاه نقاشی دو سالانه پاریس در سال 1342
- برپایی نمایشگاه نقاشی در گالری رئالیته آمریکا در سال1341
- همچنین، شرکت در دومین کنگره معماری ایران در سال 1352.
هومن بالازاده؛ معماری با دنیایی از ایده‌های تازه
دومین گزینه ما، یک معمار جوان ایرانی است که نه تنها در ایران، بلکه در خارج از کشور هم خوش درخشیده و به عنوان نماینده‌ای از نسل نوین معماران ایرانی کارهای ارزشمندی انجام داده است.
این معمار 37 ساله که متولد شهر تبریز است، مدرک کارشناسی ارشد خود را در رشته معماری اخذ کرده است. اولین پروژه معماری هومن بالازاده، بازسازی بخش‌هایی از خانه شخصی خودش بود.
هومن بالازاده در مسیر درخشش خود، اندکی شانس هم داشته است. او در اواخر دوران دانشجویی‌اش، توانست اعتماد یک کارفرما را به خودش جلب کند. البته که در این اتفاق، هوش بالا و جسارت ویژه‌اش هم نقش زیادی داشته‌اند. اما به هر ترتیب او در اولین پروژه حرفهای خودش، توانست یک ساختمان اداری-تجاری در شهر کرج را با نام «شاه کرم» معماری نماید.
سابقه بالازاده در معماری به بالای 12 سال می‌رسد. سال‌هایی که او توانست از مرزهای ایران هم عبور کند و در کشورهای بسیاری کار کند. اندونزی و امارات جزء کشورهایی هستند که وی در آن‌ها کار کرده و در نهایت، جایزه جهانی معماری را در شهر بارسلون از آن خود کرد. جایزه‌ای که از دل یک رقابت سخت و نفس‌گیر، با تعدادی از برترین معماران دنیا بدست آمد و نشان داد که تجربه و دانش او فراتر از مرزهاست.
اما در حال حاضر، برند کاری هومن بالازاده و چیزی که او را با آن کار می‌شناسند، کافه‌ای در تهران است با نام: «کافه اسپریس».
نقطه درخشان این طرح معماری، کوچک بودن مساحت این کافه است. او توانست در یک فضا با 23 متر مربع مساحت، و در حالیکه ارتفاع چندانی هم نداشت، الگویی برای معماری طراحی کند که با فضای کاری آن‌جا که در حوزه فروش صنایع دستی است، ارتباط جالبی برقرار کند.
هومن بالازاده شخصیت جذابی هم دارد. نوع رفتار او و شیوه ایده‌یابی‌اش، هر کسی را به شوق می‌آورد. حرفهای انگیزشی او درباره موفقیت و مسیر پیشرفتی که از چند سال پیش تاکنون طی کرده، عزم و اراده قوی این هنرمند جوان و خوش فکر را نشان می‌دهد.
شهاب علیدوست؛ برجسته در کارهای مختلف و متنوع
شهاب علیدوست، همانند هومن بالازاده، یک معمار جوان و باسواد است که سرش پر است از ایده‌هایی که اگر امکان تحقق پیدا نمایند، می‌توانند یک شهر را زیباتر از قبل کنند.
در حال حاضر، تعدادی از برج‌های بسیار زیبای تهران حاصل معماری شهاب علیدوست هستند. برای مثال، برج‌های دوقلو میکا در جردن، ساختمان اداری-تجاری فرمانیه، ساختمان مسکونی شاهین که به عنوان یک ساختمان مسکونی مدرن به الگوی بی‌نظیری تبدیل شده است، ساختمان اداری-تجاری هیراد 2 در شهر کرج و … جزء کارهای او می‌باشند.
تنوع بالایی که او در کارهایش داشته است، نشان می‌دهد که وی هنرمند توانمندی است. شهاب علیدوست می‌تواند ساختمان‌های مسکونی، اداری، تجاری و حتی درمانی را، به زیباترین و مدرن‌ترین شکل معماری کند.
علیدوست در دوران کاری حرفهای خود، توانست مدرک دکتری معماری را از دانشگاه تربیت مدرس اخذ نماید. وی تاکنون جوایز مهمی در رشته خود کسب کرده که از جمله آن‌ها، این موارد هستند:
رتبه دوم در مسابقه بین‌المللی طراحی، جایزه معماری سال 95 در گروه آپارتمان‌های مسکونی، جایزه معمار سال 95 در گروه بازسازی و همچنین، با نوشتن 2 مقاله ISI ثابت کرد که نه تنها در کار عملی، بلکه در مطالعات تئوریک نیز فرد برجسته‌ای است.
رضا دانشمیر؛ طرح‌هایی که در شهر تهران می‌درخشند
اگر اهل سینما رفتن باشید، احتمالا بارها معماری زیبای «سینما پردیس ملت» را تحسین کرده‌اید. این مجموعه سینمایی را رضا دانشمیر طراحی کرده است. کسی که نه تنها در معماری مدرن، بلکه در نقاشی هم کارهای درخشانی خلق کرده است.
رضا دانشمیر، متولد سال 1343 در کرمانشاه، جزء معماران مشهور ایرانی به حساب می‌آید. او کار حرفهای خودش را با بازسازی یک استخر متروک و تبدیل آن به گالری هنری در سال 1379 آغاز کرد. اما روند شغلی‌اش در ادامه رشد بسیار خوبی داشت.
ویلای رز در شهرک غرب، ساختمان اداری گلفام، مجموعه آیمکس، ساختمان اداری پل رومی و گالری آو، از جمله کارهایی هستند که معماری‌شان بر عهده رضا دانشمیر بوده است.
رضا دانشمیر، این معمار خلاق و برجسته ایرانی همچنین توانسته است مدرک کارشناسی ارشد معماری را از دانشگاه علم و صنعت کسب کند. ضمن اینکه، به موزیک هم بسیار علاقه‌مند بوده و در این رشته نیز کارهایی انجام داده است.
گالری‌های مختلف دانشمیر در شهرها و کشورهای مختلف، از جمله اسپانیا، شهرت او را دوچندان کرده‌اند. اما به جز شهرت، اعتبار شغلی بالایش هم موجب موفقیت این هنرمند ایرانی بوده است. اعتباری که با کسب جوایزی همچون: مدال طلایی تعهد کیفیت جهانی در سال 2012، کسب رتبه دوم در رقابت طراحی مجتمع تجاری دریا در شهر تهران در سال 2013 و رتبه اول در رقابت طراحی نما در سال 2012 (به خاطر معماری ساختمان گلفام) بدست آمده است.
مهران حق‌بین؛ جوان، خلاق و باسواد
مهران حق‌بین در اسپانیا تحصیل کرده و مدرک کارشناسی ارشد معماری‌اش را از مدرسه عالی معماری کاتالونیای این کشور اخذ نموده است.
این معمار مدرن ایرانی، دائما در تلاش است تا بدون حشو و زوائد و در اوج سادگی، معماری کند. کارهایی که او انجام داده است، به ما نشان می‌دهند که پشت این سادگی چقدر کار و تفکر پنهان شده است. این هنرمند جوان ایرانی، تجربه خود و دانش روز را با همدیگر تلفیق کرده تا نماینده خوبی برای نسل معماران جوان کشور باشد.
ساختمان مسکونی آذرگان، پروژه منظرخانه، ساختمان اداری کار-خانه ( Kar-Khaneh) از جمله طرح‌هایی هستند که در کارنامه او قرار گرفته‌اند.
مهران حق‌بین به خاطر تسلطی که بر معماری غربی دارد و همچنین، با توجه به علاقه‌ای که به سادگی هنر ایرانی داشته است، تلفیق بسیار زیبایی از هر دو سبک ایجاد می‌کند. صاحب سبک بودن او، ارزش کارش را حسابی بالا برده است.
ساختمان اداری کار-خانه
 |
مپسا | نرم‌افزار آنلاین حسابداری پروژه ساخت و ساز |
|---|