معرفی مصالح نوین ساختمان در ایران

عملیات ساختمان‌سازی در بیشتر کشورهای دنیا بیشتر از اینکه یک حرفه محسوب شود یک دانش به حساب می‌آید. از ویژگی‌های عمومی دانش، می‌توان به انعظاف‌پذیری اجزا و روش‌های آن نسبت به نیازهای زمان اشاره کرد به طوریکه اگر اجزا و روش‌های دانشی به روز نگردد حتما در طول زمان محکوم به حذف و جایگزین شدن با دانش جدید است.

از جمله سرفصل‌های مهم مهندسی عمران و امور مرتبط با ساخت و ساز، می‌توان به بحث انتخاب مصالح و روش اجرای آن‌ها اشاره کرد. مصالح ساختمان، به طور عمومی شامل آجر، سیمان، گچ، آهک، چوب، فولاد، شیشه و… است، که به اشکال مختلف در مراحل ساخت و در اجزای مختلف ساختمان به کار می‌روند، اما تمامی مصالح عمومی ساختمان دارای نقاط ضعفی هستند که بسته به میزان اهمیت آن ضعف، با ترکیب و روش اجرای متفاوت آن ضعف را می‌توان اصلاح کرد. بسیاری از مصالح به خاطر رفع همین ضعف‌ها تولید شده‌اند.

امروزه با توجه به معماری مدرن و استفاده وسیع از اشکال پیچیده‌، نقاط ضعف مصالح عمومی و کلاسیک بیشتر به چشم می‌آیند، بسیاری از این نقاط ضعف مرتبط به مفاهیم معماری پایدار و معماری سبز هستند.به همین دلیل نیاز شد که مهندسان، مخترعین و صنعتگران شاخه‌ای از صنعت را در اوایل قرن ۲۰ میلادی در صنعت ساختمان ایجاد کنند و این نقاط ضعف را برطرف کنند. از این شاخه صنعت با عنوان مصالح نوین ساختمان در ایران یاد شده ولی در جهان این چنین دسته‌بندی مشخصی مطرح نشده است.

سال ۱۳۸۸ مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن با چاپ کتابچه فناوری‌های نوین ساختمانی توضیحات جامع و مناسبی از فناوری و مصالح ساختمانی نوین و نکات اجرایی آن ارائه داد. در این مقاله تلاش می‌شود به سه مورد پر کاربرد مصالح نوین در ایران یعنی سنگدانه لیکا، کناف و کورین اشاره کنیم و در صورت استقبال مخاطبین از سایر مصالح و روش‌اجرای نوین مطالبی را به اشتراک خواهیم گذاشت.

سالیدسرفیس ( با نام تجاری کورین) یا Sulidsurface Corian

سالیدسرفیس مصالح مصنوعی و ساخت انسان هستند که معمولا از ترکیبات پودر سنگ‌های طبیعی به خصوص مرمر، ترکیبات ATH، مواد آکرلیک، اپوکسی یا رزین‌های پایه پلی‌استر و مواد رنگی ساخته می‌شوند و کاربرد اصلی آن برای ساخت کابینت، پیش خوان‌ها و در مواردی به صورت محدود برای قرنیز و پله است.

در سال ۱۹۶۷ برای اولین بار شرکت دوپونت (DuPont) این محصول را با نام تجاری کورین (Corian) تولید کرد. بعد از منقضی شدن حق تولید ایده این شرکت، سایر تولیدکنندگان به بازار ساخت این محصول پیوستند.

در اصل کورین را می‌توان سنگ بدون تخلخل و با ماندگاری بالا دانست، چرا که به لحاظ ظاهری بسیار به گرانیت، مرمر و سایر سنگ‌های طبیعی شبیه است. کورین به طور معمول به صورت قطعات و صفحات پیش ساخته با طول 3.7 متر، عرض 75 سانتی‌متر و ضخامت‌های متفاوت (که به طور استاندارد 1.2 سانتی‌متر است) با وزن تقریبی 60 کیلوگرم برای هر صفحه تولید می‌شوند.

این بدان معناست که حمل این صفحات توسط دو نفر چندان مشکل نیست. از ویژگی‌های جذاب اجرای کورین این است که اگر توسط نیروی ماهر اجرا شود، درز و محل اتصال صفحات به هیچ عنوان قابل تشخیص نیست، به همین جهت در صورتی که صفحات دچار آسیب‌هایی مانند شکستگی، خراش و یا لب پر شدگی شوند قابل تعمیر هستند.
از ویژگی‌ها و مزایای استفاده از سالید سرفیس یا کورین می‌توان به دوام، نفوذناپذیری، تجدیدپذیری، عدم تورم، قابلیت تعمیر، مقاوم در برابر لکه و نظافت آسان، بدون منفذ و تخلخل بودن یاد کرد.

از نقاط ضعف آن هم می‌توان به ضعیف بودن در برابر دمای بالا اشاره کرد به طوریکه توصیه شده جسمی با دمای بالای ۹۰ درجه روی این سطوح قرار نگیرد، همین موضوع باعث ضعف آن در آتش‌سوزی شده‌است.

کورین به راحتی خراش بر می دارد البته این موضوع در تکنولوژی جدید ساخت آن چندان مطرح نیست ولی در بسیاری از موارد دیده شده حتی کورینی که با روکش نانو پوشش داده شده است به راحتی خراش برمی‌دارد، هر چند بعد از خراش می‌توان آن را ترمیم کرد اما به هرحال این موضوع به عنوان یک نقطه ضعف مطرح است. در منابعی گفته شده که کورین طبیعی به نظر نمی‌آید، اما در صورت خریداری کورین مرغوب و اجرای مناسب، همانند سنگ به نظر می‌آید.

از نقاط ضعف نسبتا اصلی کورین قیمت زیاد آن در مقابل جایگزین‌های مورد استفاده آن است، اما در مورد موارد اقتصادی در ساخت این نکته مهم است که سازنده در مواردی مجبور است از مصالح گران استفاده کند.به عنوان مثال مصالح ساختمانی‌ای که در مناطق گران قیمت ساخته می‌شوند بسته به هزینه خریدار، استفاده از کورین در مواردی ترجیح داده می‌شود.

لیکا ( LECA ) یا ( Lightweight Expanded Clay Aggregate )

این محصول، نتیجه حرارت دادن به گل رس در دمایی بین 1100 تا 1200 درجه در کوره‌ای ایست که دائما در حال چرخش بوده و نتیجه آن دانه‌هایی با قطری بین ۱۰ تا ۴۰ میلیمتر است که چگالی کم و تخلخل بسیار زیاد دارد. موارد کاربرد این سنگدانه سبک تنها در مسائل عمرانی نیست و در کشاورزی هم کاربرد دارد.
در عمران بیشتر از این سنگدانه برای ساخت بلوک و کف سازی استفاده می‌شود.

علت اصلی استفاده از این سنگدانه در عمران برای سبک‌سازی سازه است. به طور معمول با ترکیب ماسه ریزدانه، سیمان و آب به همراه لیکا بتنی تحت عنوان بتن سبک ساخته می شود. برای کف‌سازی و ساخت بلوک مناسب است ولی تخلخل بسیار بالایی دارد. باید به نکاتی درمورد لیکا توجه کرد که این سنگدانه اساسا مقاومت موثر بالایی ندارد پس نمی‌توان از آن مقاومت خیلی بالا انتظار داشت هر چند رسیدن به مقاومت‌های حدود ۲۰۰ کیلوگرم بر سانتی‌متر مربع یا 20 مگاپاسکال چندان سخت نیست.

به طور معمول لیکا جذب آب کمی دارد یا بهتر است بگوییم در مدت زمان طولانی آب را جذب می کند. به همین جهت در طرح اختلاط باید به این نکته توجه کنیم که میزان آب استفاده شده در این بتن باید کم باشد. از ویژگی دیگر لیکا می‌توان به عایق حرارت و صوت بودن آن اشاره کرد. به طور معمول وزن نمونه ساخته شده با لیکا چیزی نزدیک یک سوم نمونه ساخته شده کلاسیک است.

از لیکا برای کف‌سازی محوطه نیز استفاده می‌شود علت آن این است که به واسطه تخلخل زیاد آب را از خود عبور می‌دهد که این نکته در برخی موارد بسیار نکته مثبتی است اما در مواردی مانند یخبندان یک ضعف در کف‌سازی ایجاد می‌کند. چرا که به واسطه منبسط و منقبض شدن مکرر ممکن است کف سازی آسیب جدی ببیند.

از بلوک‌های لیکا برای سبک‌سازی دیوار استفاده می‌شود. این نکته بر هیچ مهندسی پوشیده نیست که کاهش وزن سازه تا چه اندازه در مقاومت سازه در برابر بارجانبی زلزله و باد موثر است. باید توجه کرد که استفاده از بلوک لیکا برای دیوار ضوابط ویژه‌ای دارد که باید به آن توجه شود. مانند اینکه باید حتما در قاب وال‌پست اجرا شود و نقاط تقاطع با بلوک‌های دیگر هشتگیر شود. برای اطلاعات بیشتر می‌توان به دستورالعمل‌های فنی مانند نشریه شماره ۱۰۰ و آیین‌نامه ۲۸۰۰ مراجعه کرد.

کناف (Knauf)

کناف یک واژه آلمانی به معنی دستگیره است اما در اصل به شرکتی به همین نام در آلمان اشاره دارد که از سال ۱۹۳۲ به تولید مصالح ساختمانی می‌پردازد.
بیشتر تولیدات این شرکت با قطعات گچی بوده است. معروف‌ترین تولید این شرکت قطعات پیش‌ساخته ساخت و ساز خشک یا Drywall است. در اصل Drywall نوعی صفحه روکش‌دار گچی است.

تقریبا در کشور ما تمام افراد این موضوع رو شنیده‌اند که سقف این ساختمان کناف است. در اصل منظور این افراد همین صفحات روکش‌دار گچی تولید شرکت کناف است. البته برای اجرای این صفحات نیاز است که زیرسازی و پایه مستحکمی ساخته شود که به طور معمول این زیرسازی با عناصر فلزی گالوانیزه ساخته می‌شوند.

صفحات کناف با پیچ به آن‌ها متصل می‌شوند و درزهای بین آن‌ها با گچ یا بتونه پر می‌شوند. نتیجه آن می‌تواند سقف زیبا و چند لایه باشد که با تکنیک‌های معماری، نما و جلوه ویژه به واحد مسکونی می‌دهد. البته از این محصولات علاوه بر سقف برای ساخت تیغه‌های جداکننده هم می‌توان استفاده کرد که به طور معمول چندان مرسوم نیست.

از مزایای کناف می‌توان به سبکی آن اشاره کرد که شدیدا وزن سازه را کاهش می‌دهد، البته این سبکی منجر به آن می‌شود که اگر تحت حادثه‌ای قسمتی از پایه و زیرسازی کناف تخریب شد آسیب جانی نداشته باشد. علاوه بر این کناف را می‌توان بسیار انعطاف‌پذیر طراحی کرد و مجری آن با استفاده از خلاقیت می‌تواند نمای بسیار جذابی به واحد مسکونی بدهد. از همه این‌ها مهم‌تر اجرای کناف سرعت بالایی دارد و مراحل ساخت آن به نسبت سایر روش‌های کلاسیک سریع‌تر است.
علاوه بر این روند عملیات‌های بعدی مانند برق‌کشی و نقاشی را افزایش می‌دهد.

تقریبا تمامی نقاط ضعف کناف تا به امروز اصلاح شده از همین رو چندان نمی‌توان با توجه به تکنولوژی امروز در ساخت کناف ایراد عمومی بیان کرد. اما در اجرای کناف عیوب متعدد می‌توان ذکر کرد. بد اجرا کردن زیرسازی کناف یا نامتوازن وصل کردن صفحات که موجب موج افتادن در ناحیه اجرای کناف می‌شود.

 

	مپسا | نرم‌افزار آنلاین حسابداری پروژه ساخت و ساز ثبت نام رایگان