در هر صنعتی برای رشد و توسعه پروژه‌ها، باید به سمت افزایش بهره‌وری عوامل تولید حرکت کرد. در صنعت ساختمان‌سازی نیز، افزایش بهره‌وری در پروژه‌های ساختمانی نکته بسیار مهم و موثری است.
با توجه به اینکه سرمایه در گردش این صنعت بالاست، به همین خاطر هم انتظارات از سوددهی زیاد است و کارفرمایان و پیمانکاران به دنبال رسیدن به بیشترین میزان بهره‌وری هستند. در این مقاله قصد داریم بررسی کنیم که رعایت چه نکات و چه مسائلی، موجب می‌شوند تا در پروژه‌های ساختمان‌سازی به بیشترین میزان بهره‌وری و کارایی برسیم.
همچنین، هدف کلی ما این است که کارفرمایان، مشاوران و پیمانکاران بتوانند مهم‌ترین عوامل موثر بر کارایی عوامل تولیدشان را کنترل کنند. در ادامه، از پس کاهش هزینه و زمان بربیایند و در عین حال، کیفیت تولید را بیشتر و بهتر کنند.
بهره‌وری چیست؟
اقتصاددانان در علم اقتصاد، برای این واژه جایگاه خاصی قائل هستند. بهره‌وری یا به عبارت دیگر، کارایی به معنی بیشترین استفاده از کمترین سرمایه است.
البته عبارت «بیشترین استفاده» صرفا واژه‌ای کمی نیست بلکه جنبه کیفی آن هم مورد توجه است. اگر از یک کارگر انتظار داشته باشید که در هر ساعت n+۱ عدد کالا تولید کند، او پس از مدتی از فرط خستگی و ناکارآمدی به کمترین میزان تولید خواهد رسید.
در حالیکه شرایط ایده‌آل، این است که این فرد بتواند کالا را با کیفیتی بالا تولید کند، هزینه‌ای بیشتر از حد استاندارد ایجاد نکند و تا اندازه‌ای فرصت خودسازی و استراحت داشته باشد که دچار استهلاک روحی و جسمی نشود.
یک مدیر با ایجاد چنین شرایطی برای عوامل تولید خود (انسانی و غیر‌انسانی) می‌تواند کارآمدی سیستم تولید خودش را تضمین کند.
اما این مساله در پروژه‌های ساختمانی چگونه تعریف می‌شود؟
بهره‌وری عوامل تولید در پروژه‌های ساختمانی
طبق آمارهای ارائه شده از سازمان بهره‌وری آسیا، از سال ۷۸ تا ۹۵ رشد بهره‌وری نیروی کار این صنعت حدودا منفی ۴ درصد بوده است.
این برای حوزه‌ای از اقتصاد که بخش زیادی از تولید ثروت جامعه را بر عهده دارد، یک زنگ خطر به شمار می‌آید. از طرف دیگر، اگر در همین شرایط کسانی بتوانند آماری بیشتر از حد میانگین را به ثبت برسانند، حتما به سودآوری بالاتری دست می‌یابند.
بخشی از عوامل موثر بر افزایش کارایی این حوزه، به تصمیم‌گیری‌های کلان مربوط می‌شوند و از دست فعالان اقتصادی تقریبا خارج است. از جمله آن‌ها ایجاد استانداردهای ساخت و ساز اجباری، ایجاد قوانین ملی، ارائه راهکارهای مختلف برای صرفه‌جویی در مصرف انرژی، ارتقای دانش و سواد فعالان این صنعت، مقاوم‌سازی ساختمان‌ها و … هستند.
ضمن اینکه با اضافه شدن قوانین مختلف برای تامین مسکن زوج‌های جوان و بازسازی بافت‌های فرسوده و نوسازی ساختمان‌های کهنه، درصد بهره‌وری عوامل تولید دستخوش تغییراتی خواهد شد.
ولی بخش دیگری از عوامل نیز وجود دارند که کاملا در دست پیمانکاران و کارفرمایان قرار دارند. در ضمن آن‌ها می‌توانند با تصمیم‌گیری‌های هوشمندانه و علمی نه تنها قوانین را به درستی اجرا کنند بلکه از همان قوانین به سود افزایش کارایی عوامل تولید خود استفاده کنند.
اما این عوامل چه چیزهایی هستند:
۱. استقبال از صنعتی‌سازی بخش‌های مختلف: هر قدر شما وسایل و ابزار صنعتی را بیشتر به کار بگیرید، هم فرایند تولید را تسریع کرده‌اید، هم از خستگی و استهلاک کارگران جلوگیری می‌کنید و هم روند استاندارد پیشروی پروژه را تضمین خواهید کرد.
۲. استانداردهای جهانی: استانداردهای جهانی در هر بخشی از اقتصاد به نفع تولیدکننده و مصرف‌کننده هستند. پس هر قدر شما به عنوان طرف تولیدکننده این حوزه اقتصادی، این استانداردها را رعایت کنید، شرایط موفق‌تری را تجربه خواهید کرد.
۳. نقاط قوت و ضعف: شناختن نقاط قوت و ضعف موجود در عوامل مختلف، ارائه برنامه‌های جامع و متناسب با شناختی که از عوامل بدست آورده‌اید.
۴. آینده‌نگری: در هر انتخاب و تصمیم‌گیری که دارید، آینده‌نگری را مدنظر داشته باشید. عدم آینده نگری، یکی از راه‌هایی است که موجب اتلاف سرمایه و طبیعتا، کاهش بهره‌وری می‌شود.
۵. رعایت نسبت قیمت‌گذاری برای زمین، مسکن و دستمزدها: هر سه قیمت‌گذاری برای این سه مورد، باید به تناسب هم انجام شوند. در این صورت، هم کارگران و متخصصان با انگیزه بیشتری کار خواهند کرد و هم ساختمان‌تان راحت‌تر به فروش می‌رسد. در نتیجه این دو مورد نیز سود بالاتری عاید شما خواهد گشت.
۶. همواره به اصل «هزینه فرصت از دست رفته» وفادار بمانید: هرگاه تصمیم گرفتید که مصالح و ابزاری را زودتر از موعد استفاده خریداری کنید، یا خواستید زمینی را مدتی قبل از شروع ساخت و ساز معامله نمایید، محاسبه کنید که هزینه از دست دادن آن میزان پول چقدر است؟!
۷. آموزش دادن به کارگران و توسعه دانش متخصصین: شاید برای بسیاری از پیمانکاران این مساله خیلی جدی نباشد، اما شاید یکی از حلقه‌های گمشده صنعت ساختمان مساله آموزش به عوامل انسانی است. هر قدر برای یاد دادن نحوه کار با ابزار صنعتی و به کار گرفتن متدهای روز دنیا به آن‌ها هزینه کنید، با افزایش کارآمدی‌شان سود بیشتری عاید شما می‌گردد.
۸. هزینه حمل و نقل: یکی از عمده‌ترین هزینه‌ها در پروژه‌های ساختمانی است. شما باید بتوانید کامل‌ترین استراتژی را برای کاهش این هزینه عمده طراحی کنید. انتخاب مکان مناسب برای ساخت و ساز، قرارداد بستن با مصالح‌فروشی‌هایی که در نزدیکی شما باشند، از جمله مسائل این استراتژی هستند. اگر نیاز به استخدام راننده و کرایه ماشین هست باید در استخدام و کرایه این عوامل به کارآمد بودن‌شان و تناسب مهارت‌های آن‌ها با کاری که بر عهده می‌گیرند دقت کنید.
۹. کاهش هدررفت: اگر با کاهش زمان کاری یا افزایش دوره‌های استراحت برای عوامل تولید، موجب کمتر شدن هدررفت چیزهایی مثل ملات، آب، سوخت و ابزار ساخت و ساز می‌شوید از این کار استقبال نمایید.
۱۰. ایمنی افراد: ایمنی افراد را در بالاترین حد ممکن نگاه دارید. همانطور که می‌دانید این مشاغل ریسک‌های بالقوه زیادی دارند. همین ریسک‌ها اگر بالفعل شوند، هزینه زیادی بر دست‌تان می‌گذارند و زمان را برای سودآوری بیشتر از شما خواهند گرفت.
۱۱. گسترش روابط انسانی: ایده‌هایی برای گسترش روابط انسانی بین پرسنل پیدا کنید. البته در عین حال ممکن است نیاز باشد که بین بعضی از بخش‌ها کمترین ارتباط شکل بگیرد. شناسایی این موارد به عهده شماست. اما مطمئنا بخش‌هایی هم وجود دارند که با قوی‌تر شدن روابط پرسنل در آن بخش‌ها بهره‌وری افراد نیز زیادتر می‌گردد.
اهمیت ماشین آلات در پروژه‌های ساختمانی
همانطور که متوجه شده‌اید، تا اینجا تمرکزمان بیشتر بر عوامل انسانی بود. اگر اشاره‌ای هم به دیگر عوامل کرده‌ایم، آن‌هایی بوده‌اند که با عوامل انسانی گره خورده‌اند.
اما شما به خوبی می‌دانید که ماشین آلات، تاثیر بسیار زیادی بر هزینه و سود پروژه‌های ساختمانی دارند. طبق برخی تخمین‌ها حدود ۴۰ درصد از هزینه‌های ساخت و ساز ساختمان‌ها صرف ماشین‌آلات می‌گردد.
پس کنترل هزینه به شیوه علمی، باید در دستورکار کارفرمایان و پیمانکاران قرار گیرد. هدف از کنترل هزینه، ردیابی کردن درست هزینه‌هاست.
حسابداران در تمامی شرکت‌ها، بخشی از تمرکز خود را بر روی همین کار می‌گذارند. آن‌ها وظیفه دارند که محاسبه کنند اگر فرضا ۴۰ درصد از هزینه‌ها، مختص ماشین‌آلات بوده و به عنوان مثال ۴۰ ماشین تولیدی در پروژه مذکور وجود دارد، چقدر هزینه از طرف هرکدام از آن‌ها بوده است.
ساده‌ترین راه، محاسبه با روش میانگین است. اما این همان روشی است که موجب می‌شود بهره‌وری عوامل صنعتی پروژه شما به کمترین حد خود برسد. این شیوه سنتی، از کسب سود حداکثری جلوگیری می‌کند.
در نتیجه، ردیابی کردن هزینه‌ها به شیوه‌ای مدرن و جدید موجب شکوفا شدن و رونق گرفتن کسب و کار می‌شود. از جمله فناوری‌هایی که برای این امر مهم طراحی شده اند، می‌توان به RFID و GSM اشاره کرد. در مورد سیستم‌های ردیابی هزینه مطالعه کنید.
اما به طور خلاصه، نوع اول ردیابی کردن هزینه بر‌اساس هویت ماشین‌آلات است و نوع دوم هم، ردیابی کردن با استفاده از ابزار ارتباطی است. حتی بعضی از کارآفرینان خلاق در هر حوزه‌ای از اقتصاد، سیستم‌های جدید و ویژه‌ای را برای ردیابی هزینه‌ها طراحی می‌کنند.
در نهایت، با محاسبه دقیق هزینه هر کدام از این ماشین‌ها، بر روی حدودا ۴۰ درصد از هزینه‌های پروژه‌تان به صورت دقیق احاطه خواهید داشت. در مورد عوامل انسانی، این امر تا حدودی غیر‌ممکن است و نمی‌توانید که همه هزینه‌ها را به ریز و به شکلی کاملا جزئی محاسبه کنید.
اما در مورد ماشین‌ها وضعیت متفاوت است و باید خود را ملزم بدانید که از این فرصت بهره ببرید. کاهش هزینه‌ها تا حدود ممکن و بالطبع، افزایش کارآمدی هر کدام‌شان، نتیجه‌ای جز افزایش بهره‌وری و بیشتر شدن سود پروژه ساختمانی شما نخواهند داشت.
 |
مپسا | نرم‌افزار آنلاین حسابداری پروژه ساخت و ساز |
|---|
