یکی از مصالح خاصی که به تازگی در صنعت ساخت مورد استفاده قرار گرفته است، بتن خود ترمیم شونده می‌باشد که در انگلیسی با نام self-healing concrete شناخته می‌شود. همانطور که می‌دانید، بتن دومین ماده پرکاربرد پس از آب در جهان است. این ماده که ترکیبی از سیمان، آب و سنگدانه می‌باشد و در صنایع گوناگون مورد استفاده قرار می‌گیرد.
یکی از معضلات استفاده از بتن در صنعت ساخت، ترک‌هایی است که بر روی آن بوجود می‌آید. این مسئله بخصوص در نواحی خورنده مانند خلیج فارس، می‌تواند برای سازه‌های بتن آرمه مشکل ایجاد کند. بنابراین برای جلوگیری از ترک خوردگی بتن و نفوذ رطوبت به میلگردها، نگهداری و ترمیم ترک‌های بوجود آمده بر روی آن امری بسیار ضروری می‌باشد.
با پیشرفت علم و تکنولوژی، امروزه بتن هایی ساخته شده اند که قابلیت ترمیم خودکار ترک‌های خود را دارند. در واقع بتن خود ترمیم بتنی است که به محض ایجاد ترک در سطح خود شروع به بازسازی و ترمیم می‌کند و مانع از گسترش ترک و عمیق‌تر شدن آن می‌شود.
ترمیم خودکار ترک‌ها چگونه انجام می‌شود؟
در ساخت این بتن، یک نوع باکتری با مواد مخلوط شده و به طور مساوی در بتن توزیع می‌شوند، این باکتری‌ها تا زمانی که غذا به شکل ذرات در داخل بتن وجود داشته باشد، می‌توانند تا ۲۰۰ سال در حالت خوابیده و غیر فعال حضور داشته باشند.
هنگام ایجاد ترک در سازه‌های ساخته شده از این مصالح نوین، آب باران و رطوبت باکتری‌ها را فعال می‌کند و پس از آن، باکتری‌ها شروع به تولید کربنات کلسیم کرده و در نهایت ترک‌ها را ترمیم می‌کنند. این فرایندی مشابه با فرآیند سلول‌های استئوپلاست در بدن ما است که هنگام شکستگی استخوان، آن را ترمیم می‌کنند.
بطور کلی سه هفته زمان نیاز است تا بتن عملیات ترمیمی خود را تکمیل کرده و بازسازی شود. در این بتن باکتری عامل اصلی خود ترمیم شوندگی آن است، زیرا با مسدود کردن ترک ها، اجازه ی نفوذ به آب را نمی‌دهد و آرماتور‌ها را از خوردگی حفظ می‌کند.
به طور کلی از بتن‌های خود ترمیم در سازه‌هایی که امکان ترمیم مداوم آن وجود ندارد و یا عمر مفید طولانی تر در آن‌ها مسئله‌ی مهمی است، مانند برج ها، جاده‌ها و پل‌ها، استفاده می‌شود. همچنین از این نوع مصالح خاص می‌توان در مناطقی که امکان وقوع سیل، آتش، باد، باران و تگرگ وجود دارد و یا مناطق بسیار خشکی که احتمال ترک خوردگی بتن بالاست، استفاده کرد.
مزایا و معایب بتن خود ترمیم شونده
استفاده از این بتن مزایای فراوانی را به همراه دارد، از جمله:
- مقاومت بالا در برابر شرایط مختلف جوی
- قابلیت شکل پذیری
- مقاومت بالا در برابر سرما و گرما
- طول عمر زیاد
- نفوذ پذیری بسیار کم در برابر آب و دیگر مواد شیمیایی
- بهبود خواص مکانیکی بتن مانند مقاومت فشاری و مقاومت خمشی
- کاهش دادن وزن سازه
- افزایش دوام و پایداری سازه
- کاهش هزینه‌های تعمیر و نگهداری
- جلوگیری از آسیب دیدگی سازه اصلی ساختمان
- جلوگیری از زنگ زدگی فولاد و آرماتورهای داخلی بتن
البته هزینه بالا بتن خود ترمیم در ساخت و ساز، مهمترین نقطه ضعف این مصالح خاص محسوب می‌شود.
از مقاله “پدر بتن ایران” هم دیدن فرمایید.
 |
مپسا | نرم‌افزار آنلاین حسابداری پروژه ساخت و ساز |
|---|
