معماری مدرن در ایران

معماری مدرن در ایران

معماری مدرن چیست؟

معماری مدرن، مدرنیستی یا نوگرا، سبکی از معماری است که در آن ساخت و ساز همراه با استفاده از فناوری‌‌های ساخت نوین و نوآورانه، به ویژه استفاده از فولاد، بتن مسلح و شیشه تعریف شده است. ایده اصلی در معماری مدرن این است که شکل سازه باید از عملکرد آن پیروی کند و مینیمالیسم را در آغوش بگیرد. همچنین در معماری مدرنیستی به طور کاملا آشکاری، تزیین کردن و زینت دادن (که در معماری سنتی به وفور دیده می‌شود)، رد شده است.
معماری مدرن، پس از جنگ جهانی دوم به عنوان سبک اصلی ساختمان‌های سازمانی و نهادی مورد استفاده و توجه قرار گرفت.
در این مطلب، ابتدا به بررسی مفهوم و ویژگی‌‌های معماری مدرن می‌پردازیم و سپس آن را به طور موردی، در باغ کتاب و پل طبیعت تهران بررسی می‌کنیم.

معماری مدرن در ایران

ویژگی‌‌های معماری مدرن

در اینجا به بررسی چند ویژگی اصلی معماری مدرن پرداخته ایم:

1. عدم تزئین سازه: همانطور که پیش‌تر گفته شد، در معماری مدرن تزئینات ریز و جزییات تزئینی از بین می‌رود و ساختمان‌ها را تمیز و ساده می‌گذارند. به جای تزئینات، استفاده از مواد و مصالح به روش‌‌های جالبی مانند استفاده از اتصالات ساده و بدون جزئیات انجام می‌شود.

2. خطوط عمودی و افقی برجسته و فرم‌‌های مستطیلی: شکل خانه‌ها به صورت جعبه‌‌های به هم پیوسته یا شکل‌‌های مبتنی بر جعبه است. سعی بر این است که یک اثر چشم نواز با استفاده از مواد و مصالح در اشکال عمودی و افقی ایجاد شود.

3. ساخت و ساز افقی، سقف‌‌های کم ارتفاع، برجستگی‌‌های روی سقف‌‌های گسترده و طاق‌‌های افقی از جمله ویژگی‌‌های بارز این نوع معماریست. به همین دلیل است که بسیاری از خانه‌‌های مدرن، به صورت سازه‌‌های تک طبقه هستند.

4. استفاده از سیستم‌ها و مواد مدرن: استفاده عمدی از مواد و مصالحی که در معرض دید قرار می‌گیرند؛ برای مثال ستون‌‌های ساخته شده از فولاد، بلوک‌‌های بتنی به عنوان مواد تمام شده، کف‌‌های بتنی در معرض دید با رنگ طبیعی خاکستری آن، فضای بدون ستون باز که توسط خرپای‌‌های فولادی در معرض دید تقویت شده است و با استفاده از سیستم‌‌های گرمایشی آسایش انسان را بهبود بخشیده است.

5. مواد سنتی که با روش‌‌های انقلابی و نوین استفاده می‌شوند: زیبایی شناسی مدرن، در استفاده از آجر، چوب و سنگ. شاید در این مورد بتوان معماری رومی یا معماری سنتی ایرانی را رویه ای کاملا بر عکس معماری مدرن دانست. برای مثال، در استفاده از چوب، تخته‌‌های عمودی ساده جایگزین تخته ساید بای ساید سنتی می‌شوند. از صفحه‌‌های صاف و بزرگ دارای روکش فلزی نیز استفاده می‌شود. کار‌های سنگی و آجری بدون تزیین و ساده هستند و به طور صفحه ای یا توده ای استفاده می‌شوند.
6. تأکید بر روح مواد: درست خواندید، روح مواد! در این نوع معماری سعی می‌شود از مصالح همانطور که هستند و با همان ظاهر استفاده شود. به عنوان مثال، برای حفظ ظاهر طبیعی چوب، به جای رنگ آمیزی، یک لایه پلی استر بر روی آن اجرا می‌شود. یا در مثالی دیگر می‌توان به ستون‌‌های فولادی اشاره کرد که مانند ساختمان‌‌های سنتی روی آنها را با گچ و خاک گچ و غیره نمی پوشاند.

انواع نمای آجری ساختمان
مطالعه می‌کنم

معماری مدرن در ایران

7. ارتباط سایت‌ها و فضا‌های داخلی: برای مثال، فضای ساختمان با استفاده از قطعات گسترده شیشه‌ ای به عنوان دیوار یا جزیره‌ها به بهره برداری می‌رسد تا فضا‌های داخلی تا جای ممکن به هم متصل باشند. در این مورد می‌توانید به ساخت اپن در ساختمان ‌های جدیدتر نگاه کنید. هرچه زمان به جلو می‌رود معماری به سمتی می‌رود که قطعات داخلی ساختمان شامل دیوارها، سقف و جداره ها  از یکدیگر به طور کامل جدا نباشند. همانطور که در ساختمان های جدیدتر حتی اپن هم ساخته نمی شود و فقط از یک جزیره به عنوان جدا کننده هال و آشپزخانه استفاده می شود.

8. استفاده از نور طبیعی و مناظر با استفاده از شیشه ‌های بزرگ: به جای استفاده از پنجره به عنوان حفره‌هایی کوچک برای ارتباط با دنیای خارج، ترجیح بر این است که از دیوار‌های بزرگ شیشه ای استفاده شود تا نور طبیعی به داخل خانه هدایت شود. همچنین از مناظر بیرون می‌توان بیشتر بهره برد.

9. تضمین راحتی انسان با استفاده ازانرژی‌‌های طبیعی: این سازه‌ها از نیرو‌های طبیعی مانند انرژی خورشیدی و روزنه ‌های خنک کننده برای راحتی در فصول مختلف بهره می‌گیرند.

10. استفاده از مواد و مصالح نوین: در این نوع معماری، از از مصالحی استفاده می‌شود که در گذشته استفاده از آنها بعید بود. برای مثال در سازه ‌های تفریحی یا در فضای باز، از پارچه، انواع خاص پلاستیک،‌ سبد ‌های سنگی یا گابیون‌ها و غیره استفاده می‌شود.

11. حضور گیاهان و فضای سبز در نقاط مختلف این سازه‌ها: استفاده از بام سبز برای ارتباط بیشتر انسان و طبیعت.

معماری مدرن در ایران

معماری مدرن در ایران

در ادامه دو مورد از معروف ترین سازه ‌های ساخته شده با استفاده از معماری مدرن یا نوگرا در ایران را بررسی می‌کنیم.

باغ کتاب تهران نمادی از معماری مدرن

این مجموعه که بزرگترین کتاب فروشی و فروشگاه کالای فرهنگی در خاورمیانه است، توسط آقای مهندس سام طهرانچی طراحی شده است. این سازه نوین شامل ۲۲ هزار متر مربع بام سبز است و فضای مورد استفاده برای کتاب فروشی در زیر این بام سبز قرار گرفته است که به دلیل مجاور نبودن با هوای آزاد، باعث کاهش در مصرف انرژی می شود.

معماری مدرن در ایران

در این سازه اکثر ویژگی ‌های گفته شده در مورد معماری مدرن دیده می‌شود. برای مثال می‌توان به استفاده از از شیشه ‌های بزرگ و سراسری در اکثر دیواره ‌های کناری اشاره کرد. همچنین در مورد استفاده از نور طبیعی می توان به این نکته اشاره کرد که شیشه ‌های کناری با زاویه ای طراحی شده‌اند تا تابش به داخل مجموعه به خوبی کنترل شود و نور مستقیم باعث اذیت شدن چشم استفاده‌کنندگان نشود.

روش‌های تخریب ساختمان
مطالعه می‌کنم

معماری مدرن در ایران

همچنین ستون‌ها و تیر‌های این مجموعه به صورت اکسپوز ( در معرض نمایش) ساخته شده اند. بنابراین شما می‌توانید ستون ‌های بتنی و تیر‌های فولادی را به صورت ساده در این مجموعه ببینید.

معماری مدرن در ایران

پل طبیعت، نمادی از معماری مدرن در ایران

این پل که بزرگترین پل غیر خودرویی در کشور است بر فراز اتوبان مدرس قرار گرفته است و بوستان آب و آتش و طالقانی را به یکدیگر متصل می‌کند. گفته می‌شود پل طبیعت نماد دیگری برای تهران است. در این سازه باز هم نماد‌هایی از سبک معماری مدرن می‌بینیم. برای مثال م یتوان به حجم زیادی از المان‌های ساده و بدون پوشش فولادی اشاره کرد که تلاش بر این است شاخه ‌های درخت و طبیعت را یادآوری کند. همچنین می توان به بام سبز در حاشیه ‌های آن اشاره کرد که در پل ‌های سنتی دیده نمی شود.

معماری مدرن در ایران

طراحی نیمکت ‌های روی آن که تنها از چند خط صاف تشکیل شده اند خبر از طراحی مینیمالیستی و نوگرا می‌دهد. در طرح پل طبیعت تلاش شده است تا فضاهایی از دل خود پل برای نشستن کاربران ایجاد شود. لذا سکوهایی پله مانند و نیمکت هایی که با طرح های بسیار ساده ساخته شده اند استفاده کنندگان را دعوت به نشستن می‌کنند.
علاوه براین، در این پل مدرن ، برخلاف سبک معماری سنتی ایرانی، اثری از طاق‌ها و کاشی کاری‌ها و … دیده نمی‌شود. طرح، رنگ و نوع مصالح کف پل به نحوی انتخاب شده است که روح مصالح چوبی تداعی شود، و تا حدی از سردی سازه های فولادی کاسته شود.

معماری مدرن در ایران

گفته می‌شود پس از جنگ جهانی دوم، مردم دنیا برای فراموشی درد و رنج حاصل از این جنگ ها، سعی در ایجاد تغییرات بزرگ در زندگی و اطراف خود بودند و به همین علت این سبک جدید در معماری به وجود آمد. به طور کلی در هر دوره، نیاز های انسان دستخوش تغییرات می شود و محیط زندگی او، باید خود را با خواسته‌هایش تطبیق دهد؛ بنابراین یکی از وظایف معماری برآورده کردن خواسته ها و نیازهای جدید انسان است. پدید آمدن معماری مدرن یا نوین، ناشی از همین تغییر در نیازها و علایق انسان بوده است.

منبع:
www.archisoup.com

 

مپسا | نرم‌افزار آنلاین حسابداری پروژه ساخت و ساز

ثبت نام رایگان

[تعداد: 2   میانگین: 5/5]
زهرا گل‌آزاد
زهرا گل‌آزاد هستم،‌ کارشناس عمران از دانشگاه تهران. در حال حاضر دانشجوی ارشد مدیریت ساخت همون دانشگاه هستم. علاقه‌مندم مطالبی که یاد میگیرم رو با شما به اشتراک بذارم.